سنجش و ارزیابی اثرات و ارتباطات بین ژئوتوریسم و توسعۀ روستایی مطالعۀ موردی: روستاهای پیرامون کال سردر در شهرستان طبس

ژئوتوریسم، یکی از گونه‌های حفاظت‌محور، آموزشی و مسئولانۀ گردشگری به شمار می‌رود به دنبال ترویج ارزش‌های میراث زمین و کمک به توسعۀ جوامع محلی است و مناطق روستایی یکی از مقصدهای مهم ژئوتوریسم محسوب می‌شود. شکل‌گیری ژئوتوریسم در مجاورت مناطق روستایی، می‌تواند موجب شکل‌گیری ارتباط بین ژئوتوریسم، گردشگران و فعالیت‌های ژئوتوریستی با روستاها‌ گردد و این امر در ایحاد تعاملات بین روستاها‌ و ژئوتوریسم و اثرات مختلف ژئوتوریسم بر این روستا بسیار مؤثر است، لذا ضرورت بررسی ارتباطات و تعاملات بین روستا با ژئوتوریسم اجتناب‌ناپذیر است. طبس یکی از مناطق مهم ژئوتوریسم کشور بوده و درۀ کال سردر در شرق طبس، یکی از مکان‌های ژئوتوریستی است که  ژئوسایت‌های متعددی دارد. این دره در مجاورت روستاهایی مانند خرو علیا و سفلی، نیاز و مهربانی قرار گرفته است. در این پژوهش کاربردی، از طریق داده های کتابخانه­ای و میدانی، به ارزیابی ژئوسایت­ها و نگرش­های مردم پرداخته شده است. نمونه آماری شامل 384 گردشگر ورودی به منطقه و 66 نفر از جامعه روستایی و 10 نفر از کارشناسان حوزه ژئوتوریسم است. تجزیه و تحلیل بخش ارزیابی ژئوتوریسم ‌از طریق روش ارزیابی فاسیلاس و ارزیابی ارتباطات و نگرش‌های مردم و گردشگران نسبت به ژئوتوریسم از طریق آزمون‌ها‌ و تحلیل‌های آماری، انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که کال سردر دارای توان‌های ژئوتوریستی بالایی است اما میزان آگاهی مردم و گردشگران نسبت به توان‌های ژئوتوریستی نسبتاً پایین است و انگیزۀ مسافرت بیشتر گردشگران نیز تفرج و تفریح در آب‌های گرم معدنی کال سردر است، همچنین گردشگران برای تأمین خدمات و نیازهای خود کمتر به روستاهای پیرامون مراجعه می‌کنند و مشارکت مردمی ‌در ژئوتوریسم ضعیف است. بر همین منوال اثرات اقتصادی ژئوتوریسم و میزان تأثیرپذیری روستا از ژئوتوریسم نیز اندک و محدود است. در مجموع این پژوهش، از نظر حوزه ژئوتوریسم و روابط اجزای ژئوتوریسم، گام مهمی در پیوندهای ژئوتوریسم روستای برداشته است.